Les 3: Als iemand een delier heeft

Na deze les:

weet ik wat een delier is en wat de oorzaken kunnen zijn.
weet ik waar je een delier aan kunt herkennen.
weet ik wat je moet doen wanneer je vermoedt dat er sprake is van een delier.

Lestijd

7 minuten

Les

3 van 8

Een delier is een toestand van verwardheid, die in korte tijd ontstaat

Iemand met een delier kan bijvoorbeeld ineens onrustig of wantrouwig worden, of dingen zien die er niet zijn. Maar een delier kan er ook voor zorgen dat iemand juist veel rustiger is dan anders en nauwelijks reageert op prikkels uit de omgeving. Een delier kan enkele uren, maar ook dagen duren. De verschijnselen kunnen in de loop van de dag erg wisselen.

Dat alles bij elkaar maakt het lastig om een delier te herkennen. Om die reden is het belangrijk dat jij als vrijwilliger de signalen van een delier kent. Mocht de mantelzorger niet bekend zijn met (de gevolgen van) een delier, dan kun jij adviseren dat er toch een arts wordt gewaarschuwd. In het volgende filmpje (kijkduur 3:48 minuut) legt Alzheimer Nederland-vrijwilliger Saskia Danen – de Vries het verschil uit tussen dementie, depressie en delier.

Kenmerken van een delier

Je kunt een delier herkennen aan bepaalde kenmerken:

Verwarring
Dromerigheid /afwezigheid
Vergrote vergeetachtigheid
Hallucinaties
Stemmingswisselingen
Onrust, vooral ’s nachts
Friemelen aan kleding of spulletjes.

Oorzaken van een delier

Een delier heeft een lichamelijke oorzaak, zoals medicatie, uitdroging, ziekte of een infectie. Meestal zijn er meerdere oorzaken tegelijk. Een hoge leeftijd, gebruik van veel verschillende medicijnen, ziekten en ook de dementie zelf verhogen de kans op een delier. Hoe zwakker de gezondheid van iemand met dementie, hoe groter de kans op een delier. Een vrij groot aantal aandoeningen en situaties vergroten de kans op een delier.

Wat kun jij doen?

Je kunt de mantelzorger erop wijzen dat het altijd verstandig is om direct contact op te nemen met de behandelend arts wanneer iemand met dementie ineens achteruitgaat. Ze is zelf misschien niet in staat om aan te geven of ze lichamelijk ergens last van heeft. Een arts kan vaststellen wat de oorzaak van de plotselinge achteruitgang is. Ook tijdens en na een opname in het ziekenhuis is het belangrijk dat de mantelzorger alert is op een delier. De arts zal proberen zo snel mogelijk de oorzaken vast te stellen en te behandelen.

Test je kennis

Let op: deze oefening werkt niet goed op mobiel.