Les 4: Hallucineren

Na deze les:

weet ik wat het verschil is tussen wanen en hallucinaties.
weet ik dat het belangrijk is om rekening te houden met andere verklaringen dan dementie.
weet ik bij welke vormen van dementie wanen en hallucinaties vooral voorkomen.

Lestijd

6 minuten

Les

4 van 7

Vooral in latere stadia van dementie neemt de kans op wanen en hallucinaties toe

Iemand gaat dan dingen zien die er niet zijn, of is er bijvoorbeeld vast van overtuigd dat haar portemonnee is gestolen. In haar beleving is dit allemaal echt. Het heeft geen zin om haar tegen te spreken of te ontkennen wat zij ziet. Omgaan met iemand die last heeft van wanen en hallucinaties, kan zwaar zijn. Daarom is het goed om te weten waar je mantelzorgers naar kunt doorverwijzen voor meer informatie. In dit filmpje (kijkduur 2:45 minuut) onderga je een zogenaamde Hallucinatie-experience.

Zintuiglijke problemen en hallucinaties

Als iemand voor het eerst merkt dat zijn naaste hallucineert, is het van belang om zo snel mogelijk contact op te nemen met de huisarts. Zeker als bij de hallucinatie verschillende zintuigen betrokken zijn, bijvoorbeeld wanneer de persoon met dementie iets hoort én ziet wat er niet is. De hallucinaties kunnen veroorzaakt worden door een andere ziekte dan dementie, zoals een ontsteking of problemen met de lever of nieren.

Ook is het belangrijk om alert te zijn op problemen met het gehoor of het zicht. Problemen op deze gebieden kunnen bijdragen aan achterdocht, wanen, oordeelstoornissen en hallucinaties. Als je niet goed hoort, kunnen de stemmen in je hoofd zich erg op de voorgrond dringen. En met een slecht gezichtsvermogen zie je makkelijker dingen die er niet zijn.

Bij welke vormen van dementie komt dit vaak voor?

Wanen en hallucinaties komen voornamelijk voor bij matige tot ernstige dementie. Alzheimer tast het beoordelingsvermogen aan, waardoor fictie en werkelijkheid steeds moeilijker te onderscheiden zijn. Bij Lewy body komen wanen en hallucinaties vaak voor. Ze uiten zich ook wel in ‘levendige dromen’, waarbij de persoon met dementie in haar slaap begint te schoppen of te slaan.

Bij sommige mensen wordt eerst een psychiatrische diagnose gesteld. Een depressie, bipolaire stoornis of schizofrenie kan namelijk ook gepaard gaan met waanbeelden en paranoia. Soms blijkt dan later dat frontotemporale dementie de oorzaak is van deze symptomen.

Test je kennis

Wanen en hallucinaties bij dementie houden rechtstreeks verband met geheugenproblemen. Als iemand niet meer kan snappen dat die volwassen vrouw die haar komt bezoeken dezelfde persoon is als de baby op de oude foto die ze koestert, dan is dat ook moeilijk te geloven voor haar. Het kind van vroeger blijft langer in het geheugen bewaard dan de situatie nu.

Wanen zijn overtuigingen van bepaalde ideeën, die niet op waarheid berusten. Bij hallucinaties ziet, voelt, hoort of ruikt iemand dingen die er niet zijn.